حمص” در زبان عربی به معنای نخود است و اسم کامل این غذا در زبان عربی( حمص بالطحينة) ( به معنای ” نخود با ارده است
هزاران سال است که گیاه نخود در مناطق مدیترانه ای و خاورمیانه کشت می شود و در این مناطق ماده غذایی در دسترسی ست . در واقع نخود جزو اولین گیاهانی است که در بین النهرین عراق کاشته می شده و در رم باستان نیز بسیار محبوب بوده است تا جایی که فلاسفه یونانی همانند افلاطون و سقراط در نوشته های خود به مقوی بودن این گیاه اشاره کرده اند! به همین دلیل پخت غذای حمص از آن مناطق در حدود قرن ۱۳ ام آغاز شد البته با اینکه زمان دقیق کشف آن مشخص نیست ، در نوشته های تاریخی به عنوان یکی از قدیمی ترین غذا های آماده شناخته می شود. برخی از مورخان معتقدند این غذا از مصر سرچشمه گرفته وصلاح الدین ایوبی سلطان مصر و بنیان گذار دولت ایوبیان در زمان جنگ های صلیبی حمص را به عنوان پاداش به سربازان اهدا میکرده . با این حال، مردمان دیگری از جمله لبنانیها، ترکها، یهودیان و سوریها تلاش کردهاند تا اعتبار اختراع آن را به خود اختصاص دهند. در سوریه این غذا بیشتر با نام ” مسبحه ” مشهور است و در شهرهایی از فلسطین به این غذا “مشاشه” یا “مشوشه” نیز گفته میشود .
این غذا حالت کرمی داشته و دستور پخت های بسیار زیادی برای درست کردن آن وجود دارد، اما حمص سنتی و اصل فقط متشکل از نخود ،ارده ، سیر و لیمو ترش وروغن زیتون است . و این غذا به دلیل وجود نخود و ارده در ترکیبات آن غذایی بسیار مقوی و انرژی زاست .
حمص از خاورمیانه تا اروپا و آمریکا
امروزه حمص نه تنها در خاورمیانه و کشور های مدیترانه ای، بلکه در تمامی نقاط جهان محبوب است. عربهای ساکن در مناطق اسرائیل و فلسطین این غذا را با خود تا آمریکا نیز بردند و به شکلی محبوب شد که برپایهٔ آمارها در سال ۲۰۰۸ بیش از ۱۵ میلیون آمریکایی بهطور منظم حمص میخورند. همچنین در سراسر دنیا رسپی های گوناگونی برای درست کردن حمص به وجود آمده که مواد جدیدی را به همان دیپ سنتی و قدیمی اضافه کرده و در کنار غذا های دیگر و یا به عنوان پیش غذا میل می کنند.